Monique Drent over zelfeffectiviteit

Onlangs vroeg iemand in een interview wat ik het moeilijkste vindt aan het opzetten van The Swapshop. ‘Het hele proces is een enorme, constante struggle’ rolde uit mijn mond zonder erbij na te denken. ‘Net als je denkt dat alles even lekker loopt, komt de volgende uitdaging om de hoek kijken. Het is echt enorm vermoeiend’, zuchtte ik even later.

Toen ik hier later aan terug dacht baalde ik van mijn dramatische antwoord. Het paste ook eigenlijk helemaal niet bij mijn persoonlijkheid en mijn beleving van de realiteit. Over het algemeen haal ik namelijk juist heel veel lol uit mijn werk en ben ik best tevreden met mijn eigen prestaties. Misschien moest ik de interviewer op bellen om dit deel van ons gesprek te herformuleren, zodat ik niet als een zuurpruim zou overkomen? Want wordt er iemand gelukkig van gezeur? En kunnen we mensen activeren met negativiteit? Ik denk het niet.

Positiviteit als bron voor motivatie
Ik ben er namelijk van overtuigd dat verandering doorvoeren het beste werkt, als het geserveerd wordt met een flinke dosis positiviteit. Een blij, warm en hoopvol gevoel wekt naar mijn idee een gretig verlangen naar méér. Als iets ons een goed gevoel geeft, dan raken we gemotiveerd om hard te werken. En als we zien dat onze acties tot succesvolle uitkomsten leiden, ontwikkelen we ‘self-efficacy’: het geloof in onze capaciteiten om acties te organiseren en uit te voeren die nodig zijn om tot een succesvol eindresultaat te komen.

Hoe hoger ons gevoel van self-efficacy, hoe hoger onze motivatie. Het bepaalt welke doelen we nastreven, hoe we die doelen bereiken en hoe we reflecteren op onze eigen prestaties. Hoe meer we geloven in het succes van onze acties, hoe harder we gaan werken en hoe succesvoller we zijn. En op deze manier creëren we onze eigen activerende spiraal van positieve energie. Verandering doorvoeren lijkt simpel als je beschikt over een goede dosis self-efficacy.

Rolmodellen als bron voor motivatie
Getuige zijn van andere mensen (die op je lijken) die een taak met succes voltooien, is een andere belangrijke bron van self-efficacy. Het wekt de overtuiging dat ook jij over de capaciteiten beschikt om vergelijkbare doelen te behalen. Daarom zijn rolmodellen zo effectief bij het teweeg brengen van gedragsverandering. Andere ondernemers enthousiasmeren over het bedenken van duurzame businessmodellen werkt waarschijnlijker stuk beter met een positieve verhaal over mijn eigen ervaring.

Aan de andere kant is uit onderzoek veelvuldig gebleken dat we ons eigen geluksgevoel en succes baseren op hoe gelukkig we zijn in vergelijking met de mensen om ons heen. Als we alleen maar getalenteerde, gelukkige en aanhoudend succesvolle mensen om ons een zien, geeft dat ons het gevoel dat ons eigen leven, prestaties, bezittingen en ervaringen ontoereikend zijn. Dat we niet goed genoeg zijn. En dat gevoel leidt juist weer tot een verlaagd gevoel van self-efficacy.

Veerkracht en realiteit
Na deze overpeinzing kan ik inmiddels alleen maar grinniken om het voorval en heb ik besloten om de interviewer niet op te bellen om het interview te herzien. Mijn eigen self-efficacy is gelukkig redelijk op pijl. Ik heb er dan ook al het vertrouwen in dat ik met mijn microdosis wanhoop geen tornado aan negativiteit heb veroorzaakt. Mijn gemopper was niks meer dan een goudeerlijke moment opname, nèt voor mijn vakantie.

En snakken we niet allemaal naar een flinke portie realiteit en eerlijkheid? Legendarische veranderaars, zoals Nelson Mandela en Mahatma Gandhi hebben vast ook weleens met hun handen in hun haar gezeten. Toch heeft dit hen niet gestopt om historische veranderingen teweeg te brengen. Laten we dit vooral in gedachte houden op de moeilijke momenten. Dan kunnen we erna weer vol self-efficacy afstormen op die verandering.

Let’s make that change!