Gespreid leiderschap binnen de accountancy

Gespreid leiderschap binnen de accountancy

Als we het personeelstekort niet kunnen oplossen, moeten we innovatiever worden. We moeten een werkomgeving creëren die ruimte biedt voor ontwikkeling, en minder gericht is op alleen maar presteren. Een plek waar innovatie centraal staat.

Focus op opleiding, niet op innovatie

In de accountancy praten we veel over innovatie en opleiding. Opleiding zie ik overal terug. Er is genoeg tijd voor cursussen, training on the job, en vakliteratuur. Ik durf met zekerheid te zeggen dat de gemiddelde accountant goed opgeleid is en ieder jaar via cursussen slimmer wordt.

Maar als het op innovatie aankomt, zie ik veel minder vooruitgang. In de samenstelpraktijk werk ik bijvoorbeeld nog steeds met hetzelfde boekhoudsysteem als tien jaar geleden. Het is misschien iets slimmer geworden met een lerend systeem en een bankkoppeling, maar revolutionair is het niet. De rapportgenerator die we gebruiken is vaak zelfs nog ouder. In de controlepraktijk wordt nog veel handmatig gedaan. We bewegen langzaam richting machine learning, maar het gaat traag.

Innovatie versus efficiëntie

Als ik met leiders praat, hoor ik vaak dat ze focussen op efficiëntie en innovatie. Dan moet ik altijd een beetje lachen. Innovatie is namelijk per definitie niet efficiënt. Het is een rommelig proces, vol vallen en opstaan.

Innovatie betekent dat je een nieuwe oplossing implementeert voor een probleem dat nog niet goed is opgelost. Hierdoor kunnen processen sneller of slimmer worden. Twee dingen vallen op als je naar innovatie in de accountancy kijkt: kleine kantoren zijn vaak innovatiever dan grote kantoren, en prestatie-indicatoren zoals efficiëntie en groei kunnen innovatie juist tegenwerken.

Kleine kantoren zijn flexibeler

Waarom zijn kleine accountantskantoren vaak innovatiever dan grote? Het antwoord is simpel: ze zijn flexibeler en durven meer risico te nemen. Ze durven doelen te stellen zonder een duidelijk einde in zicht. Bovendien is er bij kleinere kantoren vaak meer ruimte voor gespreid leiderschap. Dat betekent dat mensen elkaar de kans geven om invloed uit te oefenen en te vernieuwen. Ze zijn bereid om verliezen te accepteren voor het grotere doel: vernieuwing.

Wat is gespreid leiderschap?

Gespreid leiderschap houdt in dat leiderschap niet alleen bij één persoon ligt, maar ontstaat door interactie tussen leiders, volgers en de situatie. Dit soort leiderschap benadrukt dat verschillende mensen in verschillende situaties leiderschap op zich nemen.

Leiderschap krijgen en geven is een dynamisch proces. Soms ben je de leider, soms de volger, afhankelijk van je expertise en ervaring met een bepaald onderwerp. De situatie in een organisatie – zoals de cultuur en structuur – bepaalt wie wanneer de leiding neemt. De formele leider is vooral een procesbegeleider die ervoor zorgt dat het team samenwerkt en iedereen de kans krijgt om invloed uit te oefenen, zelfs als hij of zij daar niet altijd zelf voor kiest.

De risico’s en beloningen van innovatie

Als je echt innovatief wilt zijn, moet je mensen de ruimte geven om fouten te maken. Je moet mensen met een passie voor innovatie niet tegenhouden. Je moet de jongere medewerkers in je organisatie invloed geven. En je moet bereid zijn om samen soms verliezen te incasseren. Maar de grote vraag is: willen we dat eigenlijk wel?